SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi Làm quen chữ cái

Nội dung tài liệu: SKKN Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi Làm quen chữ cái

1. Sáng kiến: “Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 -6 tuổi Làm quen chữ cái” BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN. 1.Tên sáng kiến: “Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 -6 tuổi Làm quen chữ cái” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong công tác giảng dạy 3. Tác giả: Họ và tên: Đỗ Thị Thơ Ngày, tháng, năm sinh: 1988 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Mầm non Chức vụ: GV dạy lớp 5 - 6 tuổi C Đơn vị: Trường Mầm non Hồng Giang - Đông Hưng - Thái Bình. BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN. 1.Tên sáng kiến: “Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 -6 tuổi Làm quen chữ cái” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong công tác giảng dạy 3. Tác giả: Họ và tên: Đỗ Thị Thơ Ngày, tháng, năm sinh: 1988 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Mầm non Chức vụ: GV dạy lớp 5 - 6 tuổi C Đơn vị: Trường Mầm non Hồng Giang - Đông Hưng -
2. Thái Bình. 4.Thời gian áp dụng sáng kiến: Năm học 2018-2019 II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN. 1.Tên sáng kiến: “Nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 5 -6 tuổi Làm quen chữ cái” 2 .Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong công tác giảng dạy 3.Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1/Tình trạng giải pháp đã biết. Việc hướng dẫn cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi “làm quen chữ cái” là cơ hội tốt để sớm hình thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ thái độ, phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy mở rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện. Chuẩn bị cho trẻ một hành trang “Tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1. Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công công tác giảng dạy trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ viết không phải là việc dễ làm, nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết vận dụng những linh hoạt, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức của bộ môn, để từ đó trẻ có sự tập trung Năm học này tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi. Tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn trong việc cho trẻ làm quen chữ viết như sau ở lớp tôi như sau: 1/ Thuận lợi: - BGH nhà trường luôn sâu sát, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như mở các lớp bồi dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ - Phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động. - Các cháu có cùng độ tuổi, trẻ hứng thú và thích học chữ cái 2/ Khó khăn: - Sự tiếp thu của các cháu chưa đồng đều, còn nhiều hạn
3. chế. - Có 60% số trẻ nhận thức nhanh, 30% số trẻ nhận thức trung bình, số trẻ nhận thức chậm chiếm 10% - Có 60% số trẻ nhanh nhẹn linh hoạt, 40% số trẻ nhút nhát. Từ những thuận lợi và khó khăn trên, bản thân tôi đã suy nghĩ tập trung nghiên cứu để làm thế nào dạy được cho trẻ những giờ học làm quen chữ viết hay và hấp dẫn 3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến - Mục đích của giải pháp. - Thông qua quá trình nghiên cứu, tôi muốn tìm ra một số biện pháp giúp cho trẻ hứng thú trong giờ làm quen chữ viết để dạy trẻ học ở tiết 1 nhằm giúp trẻ dễ nhớ, khắc sâu kiến thức và phát triển trí tuệ, tư duy óc sáng tạo. Ngoài ra, tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này nhằm mục đích giúp tôi mạnh dạn, sáng tạo hơn trong việc giảng dạy. -Nội dung giải pháp. 3.2.1 Tạo môi trường làm quen chữ cái. Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ. Vì thế việc tạo môi trýờng làm quen chữ cái trong lớp học rất cần thiết ðể làm nổi bật bộ môn và chuyên ðề. Hàng ngày vào những lúc vui chõi hay giờ rảnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang trí gọi theo chủ điểm. Ví dụ: Phía trên khoảng tường rộng tôi dán chữ “Bé cùng làm quen chữ cái” và tôi lựa chọn cắt dán để phù hợp với chủ điểm. Ví dụ như chủ điểm thực vật thì tôi cắt bìa thành một cây to sau đó cho trẻ vẽ cắt dán hoặc sưu tầm họa báo tranh ảnh về các loại lá, hột hạt sau đó cho trẻ cắt các chữ cái L, M, N (Trong chủ điểm thế giới thực vật) cho trẻ dán chữ cái dưới các loại hột hạt hay tranh ảnh theo sự hướng dẫn của cô giáo như lá thì trẻ dán chữ L, mận thì dán chữ M, hạt na thì dán chữ N Hoặc cô giáo vẽ các hình ảnh về vườn hoa cúc mùa thu trong bài thơ “Hoa cúc vàng” cô giáo viết chữ in thường hết cả bài thơ như những chữ cái cô định cho trẻ làm quen L, M, N thì cô tô với màu sắc khác nổi bật để trẻ dễ nhận thấy. Và những hình ảnh đó tôi thường thay đổi để phù hợp với chủ điểm. Không những ở góc “Bé cùng làm quen chữ cái” mà xung quanh lớp tôi đều viết tiếng và từ tương ứng, như hộp
4. đựng hoa lá, rổ đựng hình, viết tên các đồ dùng vào nhãn và dán vào. Treo xung quanh lớp một cụm từ bảng thời tiết, bé lên lớp, tên của trẻ, tất cả những cái đó đều phải vừa tầm nhìn với trẻ. Hoặc có những bức vẽ của trẻ được viết tên trẻ vào phía trái, làm như thế trẻ được sử dụng ngay trên hoạt động làm quen trẻ học đến nhóm chữ cái gì tôi cho trẻ tìm xung quanh lớp nhóm chữ cái đó, phía dưới tôi đặt giá để đựng đồ dùng phục vụ môn chữ cái đồ dùng của cô và trẻ như bút chì màu, vở tập tô ngoài ra còn có đồ dùng phục vụ cho buổi chơi như mũ đội có gắn chữ hoa lá, hột hạt, chữ cái rời, các chấm tròn để trẻ ghép chữ, lô tô các biện pháp này theo đánh giá đạt kết quả. 3.2.2 Cách lên lớp của một giáo viên trong giờ làm quen chữ cái: Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ làm quen chữ cái là các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn tuyệt đối hình thức tránh sự rập khuôn, luôn sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy làm quen với chữ cái tôi phải chuẩn bị đồ dùng soạn bài nghiên cứu kĩ bài soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động tĩnh phù hợp với chủ điểm. Ngoài ra để tạo hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện (dựa trên chủ điểm) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trò chơi luôn cuốn hút trẻ vào thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu, tránh gò bó. Ví dụ: Cho trẻ làm quen chữ cái B, D, Đ chủ điểm “mùa xuân” tôi giới thiệu. Hôm nay chúng mình tổ chức hội hoa xuân các loài hoa về dự hội rất là đông đủ nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì? (Trẻ đi và hát bài “màu hoa” sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm lần lượt đưa từng tranh ra cho trẻ xem, tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ Đ). Và trò chơi cũng không thể thiếu trong tiết học này tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với bài hát “Màu hoa sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung, hoa cánh bướm” lần lượt tôi đưa từng trang ra cho trẻ xem, tranh hoa bướm và trẻ làm quen với chữ B, hoa phù dung trẻ được làm quen với chữ D và hoa đào trẻ được làm quen với chữ Đ. Và trò chơi cũng không thể thiếu trong tiết học này tôi lựa chọn trò chơi cho phù hợp với chủ điểm có những trò chơi như: Tìm chữ cái trong câu đố Đi chợ tết Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái
5. vừa học. 3.2.3 Cách hướng dẫn trò chơi: Cô giới thiệu mùa xuân đến các ông đồ thường làm gì? Các con có muốn viết chữ giống ông đồ không? Cô cho 8 trẻ đứng thành 2 hàng đợi cô chuẩn bị hai câu đối có chứa chữ cái B, D, Đ khi nghe hiệu lệnh hai đội lên gạch chân những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là bài hát mùa xuân lúc nào hát xong là kết thúc trò chơi. Sau đó cô cho nhiều chữ cái và đúng với yêu cầu. Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trò chơi “Đi chợ tết” (Tất cả các trẻ đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì? (Trẻ nghĩ ngay đến trang hoàng nhà cửa và đi sắm tết) cô chuẩn bị ở các gói có các loại hoa quả bánh kẹo ở trên mỗi thứ đều gắn các chữ cái B, D, Đ, cô phát cho trẻ mỗi cái giỏ cô nói nào chúng mình cùng đi chợ tết. Tổ 1 hãy mua những món hàng có chứa chữ cái B, đó là những thứ gì? Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh bèo Tổ thứ 2 mua các món hàng chứa chữ cái D đó là những thứ gì? Quả dừa, quả dứa tổ thứ 3 mua hàng có chứa chữ Đ khi mua hàng xong trẻ phải nói được đó là loại gì? Và có chữ cái gì? Các tổ kiếm trả lẫn nhau và đọc to chữ cái. * Đến trò chơi đi tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái B, D, Đ “Mùa xuân đến chúng mình được đi chơi ở những đâu?” (Được đi xem pháo hoa, đi công viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cô cho các con đọc bài “rềnh rềnh ràng ràng” đến loại hoa nào các con đón loại hoa đó và giơ tranh lô tô đọc to chữ cái chúng mình vừa học. Ví dụ: Rềnh rềnh ràng ràng Tìm các loại hoa Hoa gì ngoài bắc Cánh nhỏ màu hồng Cùng vui đón tết. Trẻ giơ lô tô hoa đào và nói hoa đào có chữ Đ. Cứ như thế cô đọc cho trẻ đoán chữ B, D sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau. Như chúng ta đã biết trẻ em là một thực thể nhiên giáo dục bắt đầu từ đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước tiên tôi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập trung chú ý chưa bền vững trẻ thích những cái đẹp mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây hứng
6. thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc và khô khan có phần “kỷ luật”. Nếu như cô giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy không có sáng tạo, rập khuôn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tôi đã tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng hình thức tư duy hình tượng tư duy gắn liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì gây ấn tượng mạnh một câu chuyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ Chính vì thế khi dạy một tiết “Làm quen chữ cái” tôi cho rằng đồ dùng trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải đảm bảo an toàn. Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ được lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, tranh ảnh mà trong đó chứa một chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen. Kết quả từ việc cô và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập tôi thấy trẻ hứng thú 3.2.4 Lồng ghép tích hợp các môn học khác: Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp các môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích cực chủ động say mê trong tiết học. Ngoài việc dẫn dắt bằng ngôn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo ứng xử nhanh của cô giáo trong một tiết dạy mang lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào chi tiết học làm quen chữ cái và phù hợp với chủ điểm. � Tích hợp văn học: Khi vào một tiết học, học sinh làm quen môn học làm quen chữ cái tôi thường tích hợp bộ môn văn học vì nó phù hợp với bộ môn chữ cái. Đây là một bộ môn mà Bộ giáo dục chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có chứa chữ cái mà cô định cho trẻ làm quen. Ví dụ: Câu chuyện “Sự tích hồ gươm” cô kể cho trẻ nghe câu chuyện sau đó đưa tranh “Rùa vàng” ra cho trẻ rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô sẽ dạy các con chữ cái V và R. Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hò
7. vè câu đố để gây hứng thú. Ví dụ: Câu đố chữ Â Chữ gì một nét còng tròn Bên phải nét thẳng trên đầu có ô Thơ ca hò vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây sự hứng thú cho trẻ như bài “Rềnh rềnh ràng ràng” “vè con cua” hay một số bài thơ cô tự sáng tác. � Tích hợp môn âm nhạc: Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ môn âm nhạc vào cũng không thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ môn làm quen với chữ cái tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ điểm. Ví dụ: Nhóm chữ O, Ô, Ơ tôi cho trẻ hát và vận động bài “Chữ O tròn”. Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng chữ Ô là Ô cô dạy chúng em biết được bài khác. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở trẻ. 3.2.5 Giáo dục trẻ mọi lúc mọi nơi phối kết hợp với phụ huynh. Ở lứa tuổi mẫu giáo “Trẻ học bằng chơi chơi bằng học” ghi nhớ của trẻ không có chủ định chóng nhớ mau quên do đó việc dạy làm quen chữ cái không dừng lại trên tiết học mà phải thường xuyên mọi lúc mọi nơi mọi hoạt động trong cuộc sống hàng ngày để củng cố thêm kiến thức kỹ năng đã học. Ví dụ: Khi trẻ vào buổi chơi tôi hỏi con chơi ở nhóm chơi gì đây? (trẻ trẻ lời chơi xây dựng) và tôi cho trẻ quan sát chữ “góc xây dựng” chữ cái gì con đã được học trong từ “Xây dựng” hoặc tôi lại “góc sách” hỏi con đang xem chuyện gì? Trong chuyện có những nhân vật nào? Tôi viết tên các nhân vật đó và cho trẻ tìm chữ cái vừa học. Ngoài giờ học trên lớp, trong những lúc đón trả cháu tôi trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của bộ môn làm quen với chữ cái đặc biệt là dạy trẻ theo hướng đổi mới. Trẻ yếu kém ở mặt nào thì yêu cầu phụ huynh nôn nóng bày trước cho trẻ thì tôi cũng phải trao đổi với phụ huynh nếu nghỉ học tùy tiện không có lý do và tôi đã trao đổi với phụ huynh nếu nghỉ học nhiều cháu sẽ bị hổng kiến thức, tiếp thu bài sẽ bị chậm và khi vào lớp 1 rất khó khăn cho cháu và cô giáo. Từ đó, cô giáo phối hợp với phụ huynh trong việc đóng góp tìm thêm nguyên liệu, vật liệu sẵn cơ sở địa phương tạo điều kiện cho cô và cháu
8. trong việc làm đồ dùng đồ chơi qua đó việc dạy và học có hiệu quả và thống nhất hơn. 3.3 Khả năng áp dụng của giải pháp Sáng kiến đ ã đượ c áp dụng và kiểm đị nh thực tế trong giảng dạy lĩnh vực phát triển ngôn ngữ tại đơ n vị cơ sở trường và bản thân tham gia dạy.Có thể áp dụng trong phạm vi rộng hơn với đố i tượng học sinh trong cum ,huyện. 3.4 Hiệu quả lợi ích thu dược hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp - 100% trẻ đượ c học đầ y đủ 29 chữ cái trong chương tình đổi mới của Bộ giáo dục mầm non. - Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trong việc dạy môn “Làm quen chữ cái” tôi thu đượ c kết quả sau: � Kết quả của trẻ: Theo đ ánh giá của lớp